NGA BESIM MULAJ
Vizita e Vladimir Putin në Kinë, më 16 e 17 maj 2024 e shënuar nga një seri… takimesh dhe marrëveshjesh me Presidentin Xi Jinping, ka një rëndësi të veçantë gjeopolitike. Kjo është vizita e parë e presidentit rus që nga rizgjedhja e tij, duke theksuar kështu prioritetin e Moskës për marrëdhëniet me Pekinin. Kjo vizitë ndodh në një kontekst të tensioneve në rritje midis Rusisë dhe Perëndimit, duke forcuar boshtin kinezorus përballë një rendi ndërkombëtar të dominuar nga fuqitë perëndimore.
Historikisht, Kina dhe Rusia kanë ndarë interesa të përbashkëta, duke filluar nga bashkëpunimi ekonomik deri te koordinimi në fushën e sigurisë. Marrëdhëniet e tyre kanë evoluar për të krijuar një partneritet strategjik të fortë, të cementuar nga projekte të përbashkëta dhe marrëveshje tregtare. Duke vizituar Pekinin, Putin synon të forcojë këto lidhje dhe të dërgojë një mesazh të qartë për Perëndimin: Rusia dhe Kina janë të vendosura të bashkëpunojnë ngushtë për të sfiduar hegjemoninë perëndimore dhe për të promovuar një rend të ri ndërkombëtar multipolar.
Fuqitë kryesore perëndimore, veçanërisht vendet evropiane, e vëzhgojnë këtë vizitë me dyshim. Henry Kissinger, në librin e tij “Për Kinën” (eng. On China), thekson se “ngritja e Kinës paraqet një sfidë për strukturat tradicionale të Fuqive të Mëdha”. Robert Kagan, analist i politikës së jashtme, paralajmëron se “bashkëpunimi kinezo-rus kërcënon stabilitetin e rendit botëror aktual”. Frika është se kjo aleancë do të forcojë pozicionin e Rusisë në skenën ndërkombëtare, duke i lejuar Kinës të zgjerojë ndikimin e saj. Për Evropën, e cila ndjehet e kërcënuar nga Rusia, bashkëpunimi kinezo-rus perceptohet si një sfidë strategjike madhore.
Fqinjët aziatikë të Kinës gjithashtu e vëzhgojnë me vëmendje këtë dinamikë. Vendet e Azisë Qendrore dhe Juglindore, që kanë marrëdhënie komplekse me Pekinin, e shohin forcimin e këtij bashkëpunimi, si një sinjal të ndikimit në rritje të Kinës në rajon. Kjo aleancë mund të riformojë gjithashtu ekuilibrat rajonalë, duke theksuar perceptimin e kërcënimit kinez tek fqinjët e saj.
Marrëveshjet e nënshkruara gjatë kësaj vizite përfshijnë fusha të ndryshme, nga ekonomia deri te mbrojtja. Të dy liderët kanë ripohuar angazhimin e tyre për të bashkëpunuar ngushtë, veçanërisht në sektorët e energjisë dhe teknologjisë. Alexander Dugin, filozof dhe politolog rus, pohon në “The Fourth Political Theory” se “aleanca kinezo-ruse është një kundërpeshë e domosdoshme ndaj hegjemonisë unipolare të Shteteve të Bashkuara”. Këto marrëveshje simbolizojnë jo vetëm thellimin e marrëdhënieve dypalëshe, por edhe një dëshirë të përbashkët për të diversifikuar partneritetet e tyre ekonomike dhe për të forcuar qëndrueshmërinë e tyre përballë sanksioneve perëndimore.
Ndër marrëveshjet ekonomike ka projekte infrastrukturore ambicioze, të tilla si tubacionet energjetike që lidhin dy vendet, si dhe iniciativa në sektorët teknologjikë dhe industrialë. Bashkëpunimi në fushën e mbrojtjes përfshin stërvitje ushtarake të përbashkëta dhe një ndarje të shtuar të teknologjive ushtarake. Këto zhvillime synojnë të konsolidojnë pozicionin e Kinës dhe Rusisë në skenën botërore dhe t’i lejojnë ata të qëndrojnë përballë presioneve të ushtruara nga Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tyre.
Rendi ndërkombëtar mund të ndikohet thellësisht nga kjo vizitë, e cila dëshmon për shfaqjen e një blloku të ri gjeopolitik. Zbigniew Brzezinski, ish-këshilltar për sigurinë kombëtare të Shteteve të Bashkuara, e sheh këtë aleancë si “një sfidë strategjike madhore për Perëndimin”. Nga ana tjetër, Yan Xuetong, ekspert në marrëdhëniet ndërkombëtare, argumenton se “partneriteti kinezo-rus është thelbësor për krijimin e një rendi botëror multipolar”. Bashkëpunimi kinezo-rus, nëse konsolidohet, mund të riformojë ekuilibrat botërorë dhe të krijojë dinamika të reja të fuqisë botërore. Perspektivat e ardhshme për këtë partneritet varen nga shumë faktorë, përfshirë stabilitetin e brendshëm të çdo vendi dhe aftësinë e tyre për të kapërcyer sfidat e jashtme.
Megjithatë, ky partneritet nuk është i lirë nga sfidat. Dallimet historike dhe kulturore midis Kinës dhe Rusisë, si dhe ambiciet e tyre të ndryshme gjeopolitike, mund të krijojnë potencialisht fërkime. Kina, si një fuqi ekonomike në rritje, dhe Rusia, me ambiciet e saj për të rikthyer statusin e superfuqisë, duhet të gjejnë një ekuilibër midis bashkëpunimit dhe konkurrencës. Menaxhimi i këtyre dallimeve do të jetë vendimtar për qëndrueshmërinë e aleancës së tyre.
Në përfundim, vizita e Vladimir Putin në Kinë përbën një ngjarje madhore që mund të ketë pasoja të qëndrueshme për rendin ndërkombëtar. Duke forcuar aleancën e tyre, Moska dhe Pekini tregojnë se janë të gatshëm të sfidojnë hegjemoninë perëndimore dhe të promovojnë një botë multipolare. Implikimet e kësaj vizite janë të gjera dhe meritojnë vëmendje të veçantë nga analistët dhe vendimmarrësit politikë në të gjithë botën.
Henry Kissinger ka të drejtë kur thekson se fuqizimi i Kinës paraqet një sfidë për strukturat e tradicionale të fuqisë botërore, por është po aq e rëndësishme të pranojmë analizën e Yan Xuetong, i cili sheh në partneritetin kinezo-rus një element kyç për krijimin e një rendi botëror multipolar. Bashkëpunimi midis Kinës dhe Rusisë, i simbolizuar nga kjo vizitë, mund të jetë preludi i një epoke të re të marrëdhënieve ndërkombëtare, ku multipolariteti do të bëhet norma dhe ku ekuilibrat e Fuqive të Mëdha botërore do të riformohen në mënyrë të ndjeshme.
Me këtë vizitë, Vladimir Putin dhe Xi Jinping nuk kërkojnë vetëm të forcojnë marrëdhëniet e tyre dypalëshe, por edhe të dërgojnë një sinjal të qartë për Perëndimin: rendi botëror është duke ndryshuar; Kina dhe Rusia janë të vendosura të luajnë një rol qendror në këtë peizazh të ri gjeopolitik. Muajt dhe vitet e ardhshme do të tregojnë nëse kjo aleancë do t’i qëndrojë kohës përballë sfidave të brendshme dhe të jashtme, por një gjë është e sigurt: vizita e Putin në Pekin shënon një hap të rëndësishëm në transformimin e rendit botëror.
